Wij Nederlanders leiden een beschermd en veilig leven. Maar hoe kan het dan dat we ons toch zo vaak gestrest en angstig voelen?
De Vlaamse stressexpert Luc Swinnen het zegt in zijn boek Activeer je nervus vagus heel mooi: ‘Vergeet niet dat we in onze contreien al meer dan 75 jaar vrede kennen. Toch hebben veel mensen he gevoel dat ze in een ontzettend gevaarlijk tijd leven.’
Geen bedreiging, toch angst
Inderdaad, in Nederland is geen oorlog, er is gezondheidszorg voor iedereen, we hebben een hoog welvaartsniveau. Ook verbergen zich geen grote roofdieren in de struiken, klaar om ons te bespringen.
Toch hebben heel veel mensen last een onveilig gevoel, misschien wel meer dan ooit. Bij sommige mensen uit dat zich in een onduidelijk onrustig gevoel. Maar het kan ook serieuzere vormen aannemen: paniekaanvallen, fobieën of angststoornissen (over dat laatste kan ik helaas uit ervaring meepraten).
Geen verschil tussen nieuws en echt gevaar
Maar als we hiernaar kijken vanuit de polyvagaaltheorie, waarin de nervus vagus centraal staat, is het helemaal niet zo verbazend dat er in onze veilige wereld zo veel angst is. We hebben namelijk te maken met onzichtbare vijanden, vaak voorgeschoteld door de media: terrorisme, klimaatopwarming, oorlog.
Als we filmpjes zien van bombardementen op ziekenhuizen, of politici horen spreken over overvolle ic’s, of wanneer we lezen over het aantal slachtoffers van de meest recente aardbeving in Afghanistan, geeft dat ons een onveilig gevoel, want ons zenuwstelsel ‘ziet’ verschil niet tussen deze signalen en daadwerkelijke, directe bedreigingen.
Dus als je vaak nieuws over oorlog, klimaatrampen of aanslagen tot je neemt, dan reageert je zenuwstelsel alsof er een reëel gevaar is. Het resultaat? Chronische stress, gevoelens van onrust en angst.
Geef signalen van veiligheid
Maar hoe los je dit dan op, als het niet echt is? Dan maar helemaal geen nieuws meer volgen? Nee, dat is niet de oplossing, denk ik. Maar consumeer nieuws met mate.
Wat goed werkt, is tegenwicht geven aan al die signalen van gevaar door je systeem signalen van veiligheid te geven. Zo breng je je zenuwstelsel weer in balans.
Hoe geef je boodschappen van veiligheid? Dat kan op vele manieren: ademoefeningen, bewegen, visualisaties, ontspanningsoefeningen.
Oefen regelmatig
Signalen van veiligheid moeten vaak herhaald worden, want ons zenuwstelsel is vooral gericht op het herkennen van gevaar. Hoe vaker je ermee bezig bent, hoe beter.
En daarvoor hoef je echt niet dagelijks een uur te gaan zitten mediteren. Een paar keer per dag een paar minuten aandacht geven aan de staat van je zenuwstelsel is al heel helend.
Wil je jezelf tot rust brengen? Je zenuwstelsel laten weten dat alles veilig is? Doe dan bijvoorbeeld de verlangde uitademing: een eenvoudige oefening die je overal kunt doen en die niet veel tijd kost. Hij is heel effectief.